Mindmap Informatiebeveiliging - Eigen huis op orde
Bestuurders en informatiedeskundigen hebben elkaar hard nodig om de informatiebeveiliging van de gemeente op orde te krijgen en houden. Terwijl beiden een eigen taal spreken en elkaar daarom niet altijd begrijpen. Deze mindmap kunnen zij als onderlegger gebruiken bij gesprekken over informatiebeveiliging. De mindmap biedt inzicht in verschillende aspecten van informatiebeveiliging en de rol die de bestuurder in dit domein heeft.
De gemeentemotor draait op informatie
Informatie is de brandstof in de motor van de gemeentelijke organisatie; van publieksbalie tot gemeenteraad en van keukentafelgesprek tot parkeerbeheer. Elke bestuurder en ambtenaar gebruikt (digitale) informatie om zijn werk te kunnen doen. Hierbij gaat het steeds vaker om vertrouwelijke informatie en informatie die eigenlijk altijd beschikbaar dient te zijn. Denk bijvoorbeeld aan persoonsgegevens of medische gegevens van WMO cliënten. Het is daarom belangrijk dat gemeenten hun informatie goed beveiligen.
Informatiebeveiliging is een zaak van iedereen. Ook het college van B&W heeft taken en bevoegdheden op dit domein. Om bestuurders wegwijs te maken, heeft de VNG de mindmap ´Informatiebeveiliging – Eigen huis op orde´ ontwikkeld. Hiervoor hebben wij burgemeesters en Chief Information Security Officers (CISO´s) geïnterviewd. Ook voerden wij gesprekken met specialisten van de Informatiebeveiligingsdienst (IBD). De mindmap is uitgewerkt met een VNG begeleidingscommissie. Daarin waren ook de IBD en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters vertegenwoordigd.
Vergelijking brand- en informatieveiligheid
De burgemeesters die wij spraken, zijn zich bewust van het belang van informatiebeveiliging en stuurden actief op een veilige digitale gemeente. Tegelijkertijd geven zij aan dat het onderwerp lastig ´vast te pakken´ was. Daarom maken zij vaak een vergelijking met brandveiligheid en de brandweer. Hiermee hebben burgemeesters veel ervaring; in de gemeente, de veiligheidsregio en met rampenoefeningen.
Omdat het zo´n mooie vergelijking is, hebben wij deze doorgetrokken in de mindmap. Voorkomen is beter dan genezen, dat geldt voor brand- én voor informatieveiligheid. Daarom nemen gemeenten maatregelen om een ramp (bijvoorbeeld een datalek of een uitval van systemen) te voorkomen. Maar soms gaat het mis en moet er snel gehandeld worden om escalatie te voorkomen. Er wordt een crisisorganisatie ingericht en er worden hulptroepen ingeschakeld om de ramp te bestrijden. Preventie en Crisis zijn daarom de omvangrijkste takken in deze mindmap.
Het complete plaatje
We hebben ook de onderwerpen Fundament (wat is informatiebeveiliging nou precies en welke regels zijn van toepassing?) en Innovatie (veel vernieuwing is ICT- of datagedreven) opgenomen. Hiermee heeft de bestuurder de belangrijkste onderdelen van informatiebeveiliging in beeld, inclusief de manier waarop zij met elkaar samenhangen. Handig om erbij te pakken in het volgende gesprek tussen bestuurder en CISO.
