WNRA: instemmen met het onderhandelaarsakkoord of rampscenario?
Alle gemeenten moeten reageren op de VNG ledenraadpleging over het onderhandelingsresultaat voor de invoering van de WNRA (normalisering rechtspositie). Gemeentesecretaris Nico Versteeg van Lelystad is als lid van de onderhandelingsdelegatie namens gemeenten nauw betrokken en legt uit wat het belang is van een besluit.
In onze huidige CAO zit lokale ruimte, bijvoorbeeld mbt reiskosten. Voor deze lokale ruimte op arbeidsvoorwaarden die over geld gaan ontkom je niet aan lokaal overleg met vakbonden. Zo zit Nederland nu eenmaal in elkaar. Toch is er onder P&O’ers her en der beroering dat er, tegelijk met de afschaffing van het GO, wel lokaal overleg is afgesproken in het onderhandelaarsakkoord. Het enige alternatief is het volledig afschaffen van alle lokale ruimte en die landelijk uitonderhandelen en harmoniseren. Daar zit echt helemaal niemand op te wachten. Niet instemmen maakt de kans zeer groot dat er geen akkoord komt m.b.t. de normalisatie en elke gemeente lokaal een hele CAO zal moeten uitonderhandelen met de bonden. Feitelijk heb je dan juist het oude GO terug, maar dan in het kwadraat.
Voor kerst volgt nog een extra bestuurdersnieuwsbrief voor de PH’rs P&O en gemeentesecretarissen want het is cruciaal dat juist onze organisaties z.s.m. de overgang van 1-1-2020 na de normalisatie kunnen gaan voorbereiden anders verwachten we grote problemen op dit punt.
Teleurstelling
Ik deel tot op zekere hoogte de teleurstelling dat er we lokaal niet gewoon alles met de OR kunnen afhandelen. De WNRA levert niet heel veel op. Onze laatste lichtpuntje echter was dat ca twee jaar geleden bleek dat de wettelijke verplichting onder het GO weg zou vallen. Bereikten we toch nog iets met die hele omzetting. En zelfs dat blijkt in de praktijk nu ook maar deels waar te zijn. Het verschil is dat ik er iets langer dan jullie aan het idee heb kunnen wennen.
Lokale ruimte betekent lokaal overleg in NL
Het stelsel in Nederland is zodanig dat we overeenstemming met vakbonden moeten bereiken. Vooral gericht op primaire arbeidsvoorwaarden, sociale plannen etc etc. Dat werkt in heel Nederland nu eenmaal zo. Of we het leuk vinden of niet.
Als we al die punten landelijk harmoniseren en landelijk door onze delegatie laten uitonderhandelen hebben we geen lokaal overleg met de vakbonden nodig.
Echter dat wil bijna geen enkele gemeente. Iedereen wil lokaal ruimte om reiskosten (bv woon werk verkeer), sociaal plan etc etc te bepalen. Het is een illusie dat we dat op korte termijn landelijk harmoniseren. En dat betekent weer dat we linksom of rechtsom lokaal met vakbonden moeten overleggen.
We hebben in het voortraject overigens ook met vele OR vertegenwoordigers gesproken. En die blijken in veel gevallen helemaal niet eens te willen overleggen over arbeidsvoorwaarden, sociaal plannen etc.
Kortom, ik zie met de beste wil van de wereld echt geen alternatief zolang we als gemeenten lokaal ruimte willen en we in Nederland een stelsel met vakbonden hebben.
Lokaal overleg: is echt geen GO!
Gegeven dat er lokaal overleg moet zijn hebben we als delegatie:
- de lijst van onderwerpen waarover je met bonden moet overleggen is sterk gelimiteerd
- zelfs zaken als functioneringstoelage of aanvullend beloningsbeleid etc verschoven naar de OR en hoef je niet meer met de bonden over te overleggen
- het vormvrij: je kunt het zelf vormgeven en er hoeft geen bestuurder meer aan tafel als je dat niet wilt; je mag het dus als GS bijvoorbeeld zelf doen (of een andere medewerker)
- je overlegt alleen als er iets veranderd, dus geen vast overleg
Overige punten
- Geschillenregeling: ook hier zijn redelijk minimale afspraken over gemaakt op die punten waar wij ook van vinden dat je medewerkers niet gelijk naar de rechter moet sturen maar iets van een tussenstap organiseert; en bedenk dat in heel NL het normaal is dat je hier dingen over afspreekt.
- Transitievergoeding en vakbondsbijdrage: hier zijn procesafspraken over gemaakt om eruit te komen dit voorjaar; de vakbondsbijdrage hebben we lang afgehouden, maar op dit moment is het opportuun hierover te overleggen, a. Omdat stapeling van rechten agv de transitievergoeding voorkomen moet worden en b. In veel CAO’s worden hier afspraken over gemaakt en het betekent dat we andersom ook kwaliteit en bezetting kunnen vragen (wat nu zeker bij kleine gemeenten vaak een probleem is in de GO’s)
Alternatief? Allemaal je eigen CAO onderhandelingen doen met de lokale bonden
- Terug naar de onderhandelingstafel gaat niets opleveren gezien wat ik hierboven schets; het geeft hooguit nog meer druk op de financiele eis van de vakbonden voor 2019 (de 5% waar ze overheidsbreed nu op inzetten)
- geen akkoord sluiten: betekent dat straks elke gemeente zijn eigen CAO heeft en lokaal moet onderhandelen daarover met de bonden; een scenario dus dat ons ver terug in de tijd gooit, concurrentie tussen gemeenten bevorderd en last but not least juist leid tot heel veel meer lokaal overleg met vakbonden die dat waarschijnlijk nooit kunnen bolwerken. Daarnaast betekent het chaos op elke P&O afdeling omdat niet duidelijk is wat en hoe er op 1-1-2020 voorbereid moet worden.
Conclusie: als jullie je bestuur adviseren om tegen te stemmen, geef dan ook aan wat je alternatief is en hoe je dat lokaal gaat oplossen!
Meer informatie? Bel één van onze secretarissen in het College van Arbeidszaken Nico Versteeg, Luuk Heijlman, Wim van Twuijver of Anneke Knol.
Hoe zat het ook al weer met de verschillende ledenraadplegingen over de CAO's en de WNRA? Nico legt het in dit filmpje uit:
